Vandaag gebeurde er iets bijzonders. Ik voelde mij ingehaald. Of op sleeptouw genomen, net hoe je er tegenaan kijkt. Dat zit zo. Hier in deze column ben ik nu al een paar jaar vanaf de zijlijn aan het kijken naar de geboorte van onze nieuwe economie. Enig dedain is mij daarbij soms niet vreemd moet ik bekennen. En alles wat ik tegenkom kan ik netjes in mijn kaders kwijt, allemaal heel geruststellend.

Maar vandaag kreeg ik een bericht van Jac (oa Economy Trandformers). Dat bericht paste niet zo goed in mijn raamwerk. Maar andersom misschien wel. Anyway, ik vind zijn stelling dermate uitdagend dat ik er hier graag over bericht.

Mijn idee is dat als we zoeken naar een nieuwe economie dan kunnen we die puzzel niet leggen met de puzzelstukjes waaruit onze huidige economie is opgebouwd. Dit zal je niet heel vreemd in de oren klinken, het is een parafrase van een uitspraak die aan Einstein geattribueerd wordt: je kunt een probleem niet oplossen met het denken waarmee het gecreeerd is.

Maar wat zijn dan die puzzelstukjes die blijkbaar zo vertrouwd zijn dat we ons er niet eens bewust van zijn? Mijn boekje was vooral ook een poging dat vocabulair bewust te worden en daar een alternatief voor te vinden. Een paar van die patroonverschuivingen om je een gevoel daarvoor te geven:

• vrijheid is geen recht maar een plicht
• onze economie is geen gevolg van schaarste maar schaarste is een gevolg van onze economie
• we kunnen delen ipv ruilen
• samenwerken ipv concurreren

En nu Jac. Die wees mij op een patroon waar ik mij tot vanmorgen niet bewust van was. De vraag die hij beantwoorden wil is: hoe kunnen we de veelheid aan initiatieven voor een nieuwe economie opschalen? Ik begrijp zijn antwoord als: deze vraag is geformuleerd met het vocabulair dat ons gebracht heeft waar we nu zijn, waar we niet willen zijn.

Maar we willen toch wel dat die nieuwe economie het nieuwe normaal wordt? Als opschalen dan niet de way to go is, hoe dan wel? Jac’s perpectief begrijp ik als: we gaan die intietieven niet als een mal gebruiken om er meer van te maken. Ieder van die initiatieven is een unieke uitdrukking van ons bewustzijn en zo inspireert het anderen om hun bewustzijn te manifesteren op de manier die bij hun past.

Dat betekent dan dat er niet één model is. Maar er zijn er vele. Mijn begrip hiervan is dat er nog steeds één model is, nl dat van de bewustzijnsontwikkeling. Dat is abstract natuurlijk, maar mijns inziens wel op het juiste niveau. En dat bewustzijn manifesteert zich langzaam steeds helderder. Dat doen we met steeds meer mensen op steeds meer manieren. De grondhouding is steeds dezelfde: trouw aan jezelf, trouw aan de planeet, trouw aan de toekomst.

Iets heel anders, ik las het in de nieuwsbrief van onze hortus botanicus in amsterdam: je kunt tegenwoordig biologische planten kopen!

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 129, mrt 2025