Gedurende vele jaren ben ik op zoek geweest naar de nieuwe economie. Tijdens die pelgrimage kwam ik allerlei aforismen tegen die wonderwel omschreven wat ik gevonden had.

Bijvoorbeeld Gandhi’s uitspraak: de wereld heeft genoeg voor ieders behoeften, maar niet voor ieders begeerten. Ik weet nog dat dat zo inging tegen wat ik altijd geleerd had, namelijk dat we in een schaarse wereld leven. Eerst dacht ik: nee, dat klopt niet. Maar toen dacht ik: maar waarom zegt zo iemand dat, zou het misschien toch kloppen? Maar hoe dan? Ik heb op die uitspraak gekauwd. Het heeft me een hele tijd gekost om de waarheid daarvan te doorvoelen. Dat is heel langzaam gegroeid, dat was geen aha-Erlebnis. Maar nu voelt het als vertrouwd, als logisch bijna, als helemaal waar. Die waarheid komt juist naar voren op het moment dat ik me realiseer dat we nog steeds wel degelijk in een schaarse wereld leven, maar die schaarste is door ons zelf gecreeerd en dat verklaart Gandhi’s uitspraak juist.

En zo vond ik veel meer uitspraken. Bijvoorbeeld Jezus die zei: het is zaliger te geven dan te nemen. Gaat volstrekt in tegen ons idee van de homo economicus.

Maar gaande mijn weg was er een gat. Onze economie is uiteindelijk een aggregatie van al onze individuele gedragingen. Als we een andere economie wensen zullen we ons gedrag moeten veranderen. En dan komt vrijheid om de hoek kijken: kan ik dan niet zomaar alles doen wat mijn hartje begeert? Ik realiseerde mij dat ik dat gat alleen kon dichten met de juiste definitie van vrijheid.

Uiteindelijk heb ik vrijheid alsvolgt gedefinieerd (zie Vrijheid is als voorrang, ik herhaal hem hier even): vrijheid is als voorrang, het is geen recht maar een plicht. Welke plicht dan? Toen werd het lastiger. Ik voelde het antwoord wel maar kon dat nog niet echt onderbouwen. Maar toch: vrijheid is de plicht om te zorgen voor ons, de planeet en de toekomst. Let op: als ik aldus vrij ben betekent dat dat ik voor jou de gelegenheid schep om ook vrij te zijn, dit is dus een virale definitie.

En toen was mijn pelgrimstocht volbracht en kon ik het opschrijven. Dat is dus mijn boekje geworden. Maar nu komt het: pas later kwam ik de uitspraak tegen die hoort bij mijn definitie van vrijheid, hij is van Krishnamurti: when you are free, you have no choice. En ook kwam ik Fichte tegen: nur derjenige ist frei der alles um sich herum frei machen will. Let wel: deze uitspraken staan dus niet in de huidige versie van mijn boekje.

Maar mijns inziens omschrijft dit aforisme van Krishnamurti wel precies de kern van mijn gedachten. En dat deze definitie van vrijheid viraal is, is heel mooi verwoord door Fichte. Waar het me om gaat is dat ik al die andere aforismen allang was tegengekomen, ze zitten in ons collectieve bewustzijn. Maar die kern niet. Die kern waaruit onze nieuwe economie zal ontspruiten zit nog niet in ons collectieve bewustzijn. Je kan dit aforisme zo vinden op het web, maar niemand lijkt zich er van bewust te zijn. Op die manier is dit aforisme geheim, net zoals Blavatsky sprak over the secret doctrine.

Misschien verklaart dat waarom onze economie nog niet duurzaam is, waarom we nog niet vrij zijn.

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 104, dec 2022

Begin vorige maand ging ik in zuid Frankrijk op bezoek bij Ton, een medemensaal en goede vriend van mij. Achter mij deed hij het hek van zijn propriété privée op slot. Ik was perplex. Hoe kan dat nou? Ton woont in een afgelegen buurtschap dat inclusief hemzelf vijf zielen telt. Als het daar al niet lukt om fatsoenlijk samen te leven en werken, hoe moet dat dan op mondiale schaal?

Le Buis heeft alles van een kleine gemeenschap: burenhulp, ons kent ons, bijnamen, roddel en achterklap. En het nadragen van gebeurtenissen van decaden geleden. Een van de bewoners van le Buis ziet de scheidslijn tussen mijn en dijn anders dan de anderen. In onze grote anonieme wereld zouden we zo iemand een dief noemen. Maar hier in le Buis? In le Buis heeft deze meneer als bijnaam: de vos. Samenleven (in Amsterdam centrum doen we dat best wel) is voor mij dat je elkaar aanspreekt om het leefbaar te houden. Maar waarom wordt de vos niet aangesproken? Dit is typisch een situatie waar Ton graag over contempleert. Zijn woorden over buurman D.:

“D. is iemand die heel anders in het leven staat dan ik (ander “bewustzijn” als je wilt). Door deze eigenschappen heb ik weinig affiniteit met hem. Zijn jeugd is een treurig verhaal. Als ik diep naar binnen kijk kan ik met D. compassie hebben, maar in het dagelijks leven bewaar ik afstand. Samenwerken is hier op le Buis maar beperkt aan de orde. We doen wederzijds aan burenhulp, maar daar staat D. ook buiten – hij wil overal geld voor. Ik vroeg me af, of ik hem, juist hem, niet ook dingen moet aanbieden – maar ik deins ervoor terug het contact met hem te intensiveren.”

Ton, dank voor dit inzicht in jouw overwegingen. En het maakt voor mij glashelder hoe moeilijk het is om samen te werken. Want stel nou dat dat D. je collega is. Zou je dan wel je contact (op de werkvloer) met hem intensiveren? Ja, want jouw baas verwacht dat van jou op de werkvloer. Overigens: sommigen van ons willen helemaal geen baas en denken wellicht: ik wordt zelfstandig, dan heb ik geen baas meer, hoef ik ook niet met D. samen te werken. Maar let wel: er zijn geen erger bazen dan klanten. Bazen moeten zich aan regels houden, klanten niet. Klanten worden gewoon onredelijk boos, lopen weg of weigeren te betalen. Al met al: om in het huidige tijdsgewricht samen te werken is iets van dwang handig, niet altijd, maar wel precies op die momenten dat de drang tot samenwerking verdampt.

Het intrigeert mij. Mijn passie is nieuwe economie, de aanstaande economie die een weldaad is voor planeet en mens. Ik dacht altijd dat zo’n economie zou lijken op een buurtschap, maar dan op wereldschaal. Tsja, dan valt zo’n real life buurtschap wel even tegen. Voor mij is nieuwe economie een nieuwe manier van samenwerken. Bovenstaande laat iets zien van hoe samenwerking nu tot tand komt:

In mijn perceptie is dat in essentie slavernij. We verankeren eigendom, ook van productiemiddelen, in onze wetgeving. Dat betekent onder andere dat 99% van de mensheid, waar de meesten van ons toe behoren, helemaal geen bestaansmiddel of -zekerheid hebben (zie ook de vorige NMB). Die stress mondt uit in gedwongen arbeid (vgl Ora et labora van Herman Heijermans). Veel mensen zouden het werk dat ze nu doen niet doen als dat niet nodig zou zijn om in hun levensbehoeften te voorzien. Ze werken samen omdat het moet, dwang. Niet omdat ze willen, drang. Of ben ik nu gewoon Marx aan het herhalen?

Ik zie dat ook in de nieuwe economie. Daar zijn allemaal initiatieven om samenwerking vorm te geven. Maar dat zijn allemaal versnipperde initiatieven. Werken die samenwerkingsinitiatieven dan niet samen? Nou, nee dus. Als samenwerkingsinitiatieven samenwerken moet dat op vrijwillige basis gebeuren. Het lijkt er op dat dat niet gebeurt, ook hier lijkt het er op dat zolang er geen dwang is die samenwerking niet tot stand komt.

Maar is alles dan kommer en kwel? Er zijn toch ook nog heel veel mensen die vrijwillig iets doen voor een ander, of voor onze samenleving (in de VS zijn ze daar notoir goed in). Dat lijkt dan weer in tegenspraak. Ik denk: vrijwilligerswerk zit een beetje aan de zijlijn van onze economie (ik krijg nu misschien een storm van protest, en terecht). Ik raap vrijwillig plastic van de grond en jij gaat vrijwillig boodschappen doen voor je buurvrouw. Maar vrijwillig achter de lopende band staan doen we niet. En daar worden wel de dingen gemaakt waar we voor willen betalen. Dat is ook de plek waar de nieuwe economie zich momenteel bevindt: aan de zijlijn van de economie.

Dit is wat ik denk: het is een kwestie van bewustzijn. Als het bewustzijn groot genoeg is bij een voldoende aantal mensen dan kan die samenwerking vrijwillig van de grond komen, eerder niet. Even en detail: dat bewustzijn betekent dan dat mensen het gesprek met elkaar aangaan en dingen doen voor elkaar in een samenwerkingsverband waar ze niet onmiddellijk de resultaten van zien, immers wat er aan het einde van de lopende band uitrolt komt niet bij jou of je buren terecht.

Als ik dan in zo’n buurtschap kom waarin de samenwerking moeilijk van de grond komt dan vraag ik me dus af of het ooit nog goed gaat komen. En toch geloof in nog steeds dat het wel goed gaat komen, alleen gaat het blijkbaar wat langzamer dan gehoopt. Ik wil daarom graag kijken naar waar het al wel gebeurt, die vrijwillige samenwerking. Bijvoorbeeld sensorica. Zij gebruiken het Open Value Network (OVN) concept. Ik ga daar nog eens naar kijken. Iedereen kan meedoen bijvoorbeeld, maar je moet wel iets bijdragen, zoals we dat in onze huidige slavernij ook gewend zijn. Het voelt voor mij als een tussenstap die past bij onze ontluikende bewustzijnsgroei.

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 103, nov 2023

Ik wil vandaag graag eens de stand van zaken doornemen. In het kader van deze column is dat uiteraard met betrekking tot onze nieuwe economie. Mijn persoonlijke stand van zaken. Die is eigenlijk best saai. Ik ben een gewone zzp-er die zijn geld verdient als programmeur, meestal bij banken. In het wereldje van wereldverbeteraars ben ik dan eerder een echo uit het verleden dan een pionier.

Hoe heeft het zover kunnen komen? Of beter: waarom ben ik zo achtergebleven? Ben ik wel achtergebleven? Want waar zijn die anderen eigenlijk? Gebeurt er nou nog wat of is het allemaal schijn? Een oorlogje is voldoende om de kolencentrales weer op volle toeren te laten draaien, dus wat nou nieuwe economie?

Het is deze lading vragen, waar je er elke dag weer duizend nieuwe van kan stellen die mij ertoe gebracht heeft mijn boekje te schrijven. Al die vragen lijken relevant en zonder goede antwoorden gaat die nieuwe economie er niet komen. Althans zo voelt het voor mij, want die nieuwe economie kan natuurlijk ook per ongeluk ontstaan, zoals peniciline of de pil zijn ontdekt.

Misschien goed om even bij die twee stil te staan: wat die twee namelijk ook gemeen hebben is dat ze beide ontdekt zijn door mensen die weliswaar naar iets anders op zoek waren, maar vooral in staat waren om te vinden. Anders gezegd: ze volgden hun nieuwsgierigheid en stonden open voor wat zich aandiende. Het punt hier is natuurlijk dat dag en dagelijks zich allerlei opportuniteiten voordoen, maar dat de meesten daarvan niet verzilverd worden. En dat zullen we nooit weten, want we weten het alleen van die paar opportuniteiten die wel verzilverd werden.

Terug naar mijn boekje. Ik heb het in eerste instantie vooral voor mijzelf geschreven. Mijn hoofd was een draaikolk van ideeen waar ik maar geen lijn in kon vinden. Oh ja, dat is ook wel aardig om te zien: ik zag wel steeds kleine lijntjes. Alsof ik roerde in een grote pot met aminozuren waar zich dan bij tijd en wijle flarden dna vormden. Maar los zand, de flarden vormden geen chromosomen. Want laten we wel wezen: hoe kun je je een chromosoom voorstellen als je alleen maar een pot met aminozuren hebt?

De nieuwe economie voelt voor mij een beetje als een pot aminozuren. En daar sta ik dan in te roeren, haha! Dat is een beetje mijn doel met het boekje: de chromosomen van de nieuwe economie beschrijven. En dan nu: denk ik nou echt dat ik door maar lang genoeg in die pot te roeren die chromosomen tot leven kan wekken? Wat de chromosomen van de nieuwe economie zijn, daar heb ik nu wel een beeld bij, maar wat is leven? Het lijkt er toch op dat chromosomen geen leven vormen of zijn, ze zijn de drager van het leven, maar het leven zelf, wat is dat nou?

Als je allemaal chromosomen bij elkaar stopt, gaat dat dan leven? Als een soort monster van Frankenstein? Of is er nog iets anders nodig, chi of zo? Ik denk dat laatste. En misschien geldt dat ook wel voor onze nieuwe economie. Je kunt wel allemaal nieuwe instituties bedenken, maar dat gaat pas leven door de mensen die daar bewust inhoud aan geven. Dat geldt bijvoorbeeld voor democratie, die institutie is wel aanwezig in Rusland en China, maar functioneert daar niet zoals ze bedoeld is door gebrek aan bewustzijn, door gebrek aan chi.

In die zin heb ik me misschien lange tijd alchemist gewaand. Ik weet nog wel dat het belangrijkste inzicht dat mijn boekje mij bood was dat die nieuwe economie ontspruit uit ons bewustzijn. De ondertitel “The evolution of our consciousness drives the evolution of our economy” heb ik pas de laatste maanden van mijn 5 jaren schrijfwerk ontdekt. Het schrijven was de ontdekkingstocht zelf, pas aan het einde daarvan vond ik iets anders dan ik had verwacht, gehoopt, gedacht. Voor de goede orde, wat ik vond was: ik kan helemaal geen nieuwe economie maken, ik kan mij alleen maar gedragen zoals dat past in de nieuwe economie, en als anderen dat ook doen, dan hebben we samen die nieuwe economie tot leven gewekt.

In die zin lijkt onze huidige economie een dode economie, alles wat er gebeurt is een verzameling mechanische acties. Wij zijn als subjecten willoze slachtoffers van onze ego’s. Bewustzijn zal onze economie tot leven wekken, onze nieuwe economie is vooral een levende economie van bewust handelende mensen.

Ik denk dus dat de nieuwe economie het resultaat is van de gecoordineerde handelingen van bewuste mensen. Dus de stand van zaken is dat ik op de goede weg ben omdat ik mij in mijn handelingen al bewust ben van die ander. En ik kom steeds meer mensen op die weg tegen. Maar er moet mij wel iets van het hart: als zzp-er kan ik een leuke prijs vragen, want van mijn soort zijn er te weinig. Maar dat betekent dan wel dat anderen, zoals de schoonmakers, minder kunnen krijgen. Hier wringt iets en hoe los ik dat nou op? Misschien mag ik zeggen dat het stellen van deze vraag dan weer een eerste stap op die weg is?

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 100, juli 2022

Het was een gewoon huis in een gewone straat in een gewone stad. Niets bijzonders. In Duitsland, dat wel. In Mönchen Gladbach om precies te zijn. Ik werkte daar als freelancer bij een bank, zoals voor mij te doen gebruikelijk. Het huis was van Ralf en ik huurde de zolderetage. Mijn peid-a-tèrre. Flink doorgassen `s morgens vroeg vanuit Amsterdam doe ik die Strecke in anderhalf uur, maar dat vijf dagen in de week is toch wat teveel van het goede.

Voor Ralf is mijn huur zijn pensioen. Tsja, Ralf doet zijn pensioen in zijn uppie, maar eigelijk zit het hele pensioenstelsel zo in elkaar. Dus eigenlijk niets nieuws onder de zon. En toch hè, je zal maar geen huisje te verhuren hebben, dan wordt het AOW. Ik blijf het een raar idee vinden.

Je kunt de Hitch Hiker’s Guide to the Galaxy zien als een losse verzameling aanklachten tegen de anomalieën van onze tijd, kunstig ineengevlochten tot een drieluik in vijf delen (Marvin, de depressieve robot, is mijn favoriet). Een van die aanklachten is mooi geschilderd in het verhaal van de kolonisatie van onze aarde. Ik laat die even aan jullie speurneuzen, maar dit neem ik er uit mee:

Stel de aarde wordt onbewoonbaar, en we gaan met zijn allen naar onze reserveplaneet. Hoe verdelen we die poet dan? Eén manier zou zijn om ieder een deel te geven gelijk aan wat hij nu bezit. Dus de helft van die nieuwe planeet voor acht mensen (dat is de huidige stand in onze mondiale rat race), die andere helft voor 1% van de bevolking. En de rest krijgt niets.

Misschien zouden we kunnen beginnen met een jubeljaar denk ik dan. Voor de minder bijbelvaste medeleden: Elke zeven jaar verordonneerde de joodse wetten een sabbatsjaar waarin er geen landbouw bedreven werd, om het land tot rust te laten komen. En eens in de zeven sabbatsjaren was er een jubeljaar, in dat jaar werd alle verhandelde grond teruggegeven aan de oorspronkelijke eigenaar. Het schijnt dat dat jubeljaar maar een keer geëffectueerd is, maar ik laat me daar graag over bijpraten als dat anders is. Ik kan het me wel voorstellen…

De afgelopen jaren heeft zich in mijn denken een centraal verklaringsthema genesteld: bewustzijn. Zowel hoe dingen begrepen worden als hoe ze uitwerken hangt den diepste samen met het bewustzijn(sniveau) van de actor. Het boven geschetste scenario zal zich voordoen als er weinig bewustzijn is. Ik geloof er in dat het bewustzijn van de mensheid stijgt en dat betekent dat het verdeelscenario hierboven steeds minder waarschijnlijk wordt.

In de 17e eeuw zaten we op een kantelpunt. Ik heb met grote interesse de ondergang van de batavia gelezen. Voor de westkust van Australië lijdt de Batavia schipbreuk. De schipbreukelingen spoelen aan op twee eilandjes voor die kust. Het interessante is dat op die eilandjes twee verschillende dynamieken ontstaan. Op de ene wordt samengewerkt, op de andere staat een heerser op. Die heerser gaat vervolgens op rooftocht bij de buren, maar in hun gezamelijkheid slaan de buren zijn aanval af.

Eén manier om dit voorval te duiden is dat het bewustzijn nog niet zo ver was dat op beide eilandjes een samenwerking ontstond. Op één eilandje was de distributie van bewustzijn al voldoende, maar op het andere nog niet. Ik denk dat als de Batavia heden ten dage zou vergaan die heerser geen kans meer zou maken. De heersers die we nu nog hebben zijn relieken uit vervlogen tijden en kunnen zich alleen nog maar met steeds groter machtsvertoon staande houden, het is een aflopende zaak.

Maar voorlopig hebben we de aarde nog verdeeld mbv de sleutel hierboven geschetst en daarom moet Ralf zijn pensioen bekostigen uit de verhuur van zijn zolderverdieping. Toen ik vertrok kwam ik mijn laatste huur betalen. Er was wat rekenwerk en wat geschuif met geld en toen raakten we even de kluts kwijt. Ik liet mij ontvallen dat ik in ieder geval niet te weinig betalen wilde. Direct daarop antwoorde de vrouw van Ralf dat zij zeker niet wilden dat ik teveel betaalde. Zie hier, ons bewustzijn was gelukkig voorbij onze ego’s geëvolueerd. Ik schrijf dit vooral omdat je kunt zeggen dat het betalen van huur ter bekostiging van pensioen een archaïsch protocol is, maar ik begrijp dit liever als dat ons bewustzijn daar een zorgzame handeling van maakte. Ik kijk terug op een genoeglijk verblijf in Mönchen Gladbach.

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 102, okt 2022

“Papa, ik wil gaan samenwonen met Joshua!”. Mijn dochter Lola is net meerderjarig en Joshua is een alleraardigste jongen. Toch lijkt het me geen goed plan. Maar wat doe je dan? Van mij heeft ze geen toestemming nodig, nog wel het geld voor de huur die ze samen gaan opbrengen. Maar ja, dat zou ik toch wel kwijt zijn. Punt is wel dat ik net twee jaar geleden voor Lola een prachtig huisje heb gekocht in Sloten (gemeente Amsterdam).

Mijn andere dochter Robin heeft een studentenwoning waar ze uit wil / moet. Nou dan kan zij mooi naar het huisje in Sloten. Maar: als het foutloopt tussen Lola en Joshua, dan moet Lola zelf op zoek naar iets anders, want nu is Sloten voor Robin.

Zo gezegd, zo gedaan. Dat wil zeggen: Lola trekt bij Joshua in en Robin maakt zich klaar voor de verhuizing van West naar Sloten, dat is ongeveer een kilometer fietsen. Maar nu komt het: na twee dagen breekt de relatie op. Ik was erbij, Joshua was helemaal ontdaan. En meer dan dat, hij stortte zo’n beetje in. Ik heb hem vastgehouden en beloofd: ik laat je niet vallen.

Het was dus inderdaad geen goed plan. Maar terug naar Sloten zit er voor Lola niet meer in. Al woont Robin nog niet in Sloten, het is aan haar beloofd. Anderzijds, Sloten is na twee jaar al wel het plekje van Lola geworden. Wat nu te doen?

Robin werkt in een wannabee 1 ster-restaurant waar regelmatig tot diep in de nacht feesten gehouden worden, en dat ligt een heel eind bij Sloten vandaan. Een meisje van 19 diep in de nacht Amsterdam laten doorkruisen zie ik niet zo zitten (wat ben ik toch een watje). Maar dat restaurant zit wel bij mij om de hoek.

Dus dit wordt het dan: Lola terug naar Sloten, Robin in mijn huis, en ik vind wel wat anders. Ik werk immers vanuit huis, ik kan ook op Ibiza gaan zitten.

Ook heb ik al betaald voor de kamer bij Joshua, dus ik vraag of ik voorlopig bij hem kan intrekken. Dat kan wel.

Joshua heeft moeite met werken, met banen behouden. Hij heeft moeite met op tijd komen en is vaak ziek. Misschien kan ik helpen? Gezond leven, op tijd opstaan en zo meer van die dingen. Maar vooralleerst is het tot ons beider verbazing bere gezellig. We drinken wat samen en kijken Netflix. We praten honderd uit.

Al snel komt er een heel verhaal uit. Ik deel het hier maar even, zodat je de ernst van de situatie begrijpt. Joshua heeft een nederlandse moeder. En een somalische vader, een orthodoxe islamist. Vader en moeder zijn al vroeg gescheiden en Joshua woont bij zijn moeder. Gelukkig maar, want aan zijn vader heeft hij geen positieve herinneringen. Dan, als Joshua 4 jaar is, gaat hij met zijn moeder op vakantie naar zijn vader in Engeland. Na een week gaan ze weer naar het vliegveld maar als Joshua uit de auto wil stappen moet hij blijven zitten omdat hij bij zijn vader zal blijven. WAT?!? Joshua blijft voorgoed bij zijn vader.

Joshua gaat niet naar school maar krijgt thuis onderwijs. Als vader als docent op een islamitische school les geeft sluit hij Joshua op in een kamer met een koran. In het arabisch. Joshua moet de koran uit zijn hoofd leren en ‘s avonds overhoort vader hem. Fouten worden afgestraft met lijfstraffen. Geseling bijvoorbeeld.

Joshua is niet dom en doet zijn uiterste best. Het lukt hem steeds beter foutloos te reciteren. Vader heeft steeds minder reden om te straffen. Van lieverlee wordt Joshua elke dag gestraft, ook als hij geen fouten gemaakt heeft. Er is immers altijd wel een stok te vinden om de hond te slaan.

Dan gaat Joshua een weekje naar zijn moeder. Hij smeekt haar nooit meer terug te hoeven. Moeder luistert niet. Dat gaat zo jaren door.

Dan gaat Joshua met zijn vader op vakantie naar Somalie. Maar aan het eind van de vakantie gaat alleen vader terug naar Engeland. Joshua blijft bij een tante. Die stuurt hem elke dag over een lange zandweg naar een imam om verder te leren. Iedere keer als Joshua een fout maakt scheurt de imam een stukje van de huid van zijn hand af. Elke dag die lange weg van tante naar de imam waar hem die marteling te wachten staat.

Na een jaar komt vader Joshua ophalen uit Somalie. In engeland terug naar af. Dan, als Joshua 11 jaar is, komt moeder naar vader toe omdat ze gehoord heeft wat er met Joshua gebeurt. Als vader de deur opendoet duwt hij Joshua achter de deur zodat moeder Joshua niet kan zien. Nee Joshua is niet thuis, hij is op school (waar hij nog nooit geweest was). Wat moet Joshua doen? Hij wil weg bij zijn vader, maar kan hij zijn moeder vertrouwen? Als hij tevoorschijn springt en zijn moeder laat hem doodleuk toch bij zijn vader dan is Joshua zijn leven niet meer zeker.

Door een kier ziet Joshua zijn zusje en hij zwaait van achter de voordeur naar haar, en het zusje zwaait terug.

Als een tijgerin springt moeder tussen vader en de voordeur door en grist Joshua achter de voordeur vandaan. Hoe moet Joshua zich voelen? Gaat hij nu met mama mee? Vader loopt woedend weg, Joshua roept hem achterna. Vader zegt dat hij zijn zoon niet meer is.

Joshua gaat met moeder mee naar Nederland. Daar gaat hij voor het eerst naar de basisschool en is meteen de beste van de klas. Hij mag eindelijk leren!

Nu 10 jaar later komen de trauma’s weer boven. Slecht slapen. Veel angsten. Na een dag werken is Joshua vier dagen kotsmisselijk. Ik snap nu waarom ik zei: “Ik laat je niet vallen.” Hier sprak het universum in mijn hart, en ik ben blij dat ik het hoorde. Ik ben benieuwd wat er gebeuren gaat.

Trauma’s van deze orde kennen we gelukkig niet in Nederland. Dat betekent ook dat niemand van de mensen die Joshua in Nederland tot nu toe is tegengekomen iets begrijpt van zijn situatie, zijn trauma, zijn onvermogen tot werk. Gezondheidszorg niet, uitkerende instanties niet, van een werkgever kun je zoiets moeilijk verwachten. Ik ook niet. Als iemand van de lezers iets te bieden heeft, een inzicht of een referentie of wat dan ook, dan houden wij ons van harte aanbevolen. Vooralsnog neem ik de zorg voor Joshua op mij, als surrogaat vader. Namasté.

Oh ja, dit is hoe ik nieuwe economie zie: ik luister naar mijn hart, want daar spreekt het universum. Dan doe ik altijd de juiste dingen, ook economisch gezien.

De namen van Joshua, Lola en Robin zijn gefingeerd, de echte namen zijn bekend bij de auteur

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 101, sep 2022

Joachim is een man naar mijn hart. Hij leeft de nieuwe econnomie: Tauschlogikfrei, en zelfs helemaal zonder geld. Ik ken hem van yunity, met als eenvoudig maar o zo raak motto: imagine sharing everything. Ik raakte betrokken bij yunity kort na haar conceptie ergens in Italië. Het motto was afkomstig van Rafaël, die toen ik aan kwam waaien al afgezwaaid was.

Maar even terug naar Joachim. Andere Leute rond yunity hadden Move Utopia georganiseerd, ook geheel zonder geld natuurlijk. Für eine Welt nach Bedürfnissen und Fähigkeiten (Louis Blanc!). Maar goed, een week lang met 1000 man op een verlaten militaire vliegbasis (Lärz), dan moet je toch wat geld spenderen. Ze deden het met 35.000 euro, ik geef het je te doen.

Maar goed, dat geld moest er natuurlijk wel komen. Nou had Joachim zelf geen geld, al jaren niet, maar hij heeft wel andere Fähigkeiten om de Bedürfnis van 35.000 euro te lenigen: hij kan dat organiseren. Dus Joachim roept op de laatste dag alle nog aanwezige festivalgangers naar een van de hangaars om dit punt voor eens en voor altijd uit de wereld te helpen.

En dan gebeurt er iets. Ik ben geneigd te zeggen: iets vreemds. maar misschien vind jij het helemaal niet vreemd. Ik ben benieuwd wat jij er van vindt.

Dus stel je voor: je bent helemaal into de nieuwe wereld, delen ipv ruilen, zonder geld, en dan past zo’n fabelhaft festival als Move Utopia helemaal in jouw wereld. Dus vol elan draag je bij aan een spetterend festival met presentaties van allemaal gedurfde experimenten, we eten gered voedsel (dwz: uit de kliko-bak gevist, want nog prima eetbaar (1000 man hè!)) en natuurlijk muziek tot diep in de nacht. We konden dit prachtige terrein krijgen omdat het Fusion festival met 100.000 bezoekers niet doorging, dus het terrein was zo weids als onze idealen.

En dan komt Joachim, zonder geld, en vraagt beleefd of zij die wel geld hebben even willen dokken, ook voor degenen die geen geld hebben (en dat waren er best een hoop natuurlijk). En toen gebeurde er dit: wie denkt Joachim wel dat hij is? Zonder geld en bijdrage ons vertellen dat wij moeten dokken, hoe durft hij?

Mijn punt is: in die Welt nach Bedürfnissen und Fähigkeiten moet ieder doen wat hij / zij kan doen. als dat organiseren is dan is dat organiseren en als dat betalen is dan is dat betalen. In die zin zie ik geen wezenlijk verschil tussen organiseren en betalen, het zijn alletwee activiteiten die een bijdrage leveren aan onze nieuwe wereld.

Eind van het liedje: ik heb organisator Tobi beloofd een eventueel nadelig saldo aan te zuiveren. Uiteindelijk heeft mijn bedrijfje 1.500 euro bijgedragen, dat is 1,50 de man, dus waar praten we over?

Rafaël was er al vandoor voor hij dit kon meemaken, misschien had hij het voorvoeld.

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 098, mei 2022

Het was weer als vanouds, een avond in een (voorheen rokerig) hol met voornamelijk jonge mensen op zoek naar een betere wereld. Ditmaal was het thema: Weg met werk. Kijk, denk ik dan, die hebben het begrepen: werk is helemaal geen doel. Let op: decaden in onze nationale politiek was werk doelstelling nummer een, dus als je zegt dat werk helemaal geen doel moet zijn dan zeg je ook dat onze nationale politiek er decaden naast gezeten heeft.

De avond was onderdeel van het kunstenaarsproject Common-in over sociale transitie met de meent als centraal concept. Uitgenodigd waren oa Marguerite vd Berg, schrijver van Werk is geen oplossing en Denise Harleman van Collectief Kapitaal.

Voor mij nieuw was de constatering dat bestaansonzekerheid een beleidsinstrument is: mensen die bestaanszekerheid missen gaan harder werken. Het staat gewoon in de beleidsdocumenten. Overigens is wetenschappelijk bewezen dat dat niet klopt, bestaansonzekerheid geeft een stress die de benodigde creativiteit om uit die onzekerheid te geraken verlamt. In dit kader hier nog een mooi stuk van Jesse Frederik van De correspondent: Hoe de verzorgingsstaat mensen niet langer helpt, maar in de problemen brengt. Langzaam begin ik meer te begrijpen van de stress waar we met zijn allen in terecht gekomen zijn.

“Elitair” was een van de emoties die in het publiek opkwam bij de gedachte “Weg met werk”. Ik denk dat het aanwezge publiek vooral mensen waren met perspectief. Waar vd Berg op doelt in haar boekje is: voor een steeds groter wordende groep mensen biedt werk helemaal geen perspectief meer, het is vooral buffelen om aan het einde van je salaris nog een stukje maand over te houden. Ik kan het mij veroorloven te spelen met zo’n spannende gedachte “Weg met werk”, maar degenen in wiens belang wij menen deze excercitie te moeten doen zijn gevangen in de stress van hun sisyphusarbeid (dat is ook een elitair woord trouwens).

De gedachten tijdens de avond gingen daarom van werk anders bezien door naar: naar andere zaken kijken. Ben je je werk en als je niet je werk bent, wie ben je dan eigenlijk? Bén je dan eigenlijk? Wanneer ben je? En ja, dat slaat ook op mijn column alhier: is nieuwe economie wel zo’n significant thema? Is het misschien niet verstandiger om het ergens anders over te hebben? Ik kan mij nog uit mijn middelbare schooltijd in de 70-er jaren herinneren dat economie helemaal geen issue was. We hadden het in de klas over baas in eigen buik, kernwapens en het ijzeren gordijn en wat daarachter allemaal gebeurde. En we hoorden in de verte over grenzen aan de groei. Mijn interesse voor economie, ihb nieuwe economie dateert van een decade later.

Maar waar zou ik het dan over moeten hebben? Moet ik het wel ergens over hebben? Is mijn hele columndrift ook niet voortgekomen uit een maatschappelijke prostitutiedwang: ik publiceer dus ik ben? Is dat wat ik ben? Publiceren is ook een vak weet je, het is werk.

Even terug dus. Naar de ayahuasca in het braziliaanse regenwoud, mijn wedergeboorte: ik ben niet mijn ego, ik heb er een, ben daar blij mee, maar ik ben dat niet. Ik, dat is mijn zelf, ik ben een stukje van het universum, geincarneerd in dit vehikel, met alle ups en downs, voors en tegens. Voor de goede orde: voor mij is mijn ego hetzelfde als mijn lichaam. Dat lichaam heeft zijn eigen dynamiek, wil zich voeden bijvoorbeeld, heeft een continue stroom van gedachten en om de begripsverwarring compleet te maken: mijn ego heeft ook een zelfbewustzijn. Allemaal prima, maar het staat ten dienste van mij, mijn zelf, niet andersom, dat was mijn grote ontdekking daar in het regenwoud.

Dit onderscheid tussen ego en zelf, tussen bestuurde en bestuurder, is ook in bovenstaande gedachtengang van cruciaal belang. Waarom deed ik het allemaal ook al weer? Wat ik ook geleerd heb in de sabattical waar de ayahuasca onderdeel van was is: ik luister naar mijn hart, want daar spreekt het universum. Mijn zelf dus, verbonden met alle andere zelven. Als ik naar mijn hart luister kan het niet fout gaan.

En dan, dan wordt werk een middel om mijn ego, onze ego’s te voeden en verzorgen. En tegelijkertijd al doende mij(n) zelf uit te drukken. Manifesteren vind ik in deze context wat aanmatigend, waarom zou ik mijzelf willen manifesteren? Door te zijn in die verzorging van ons, de planeet en de toekomst ben ik. Dat is al waar het om gaat.

Ik ben wel van het zijn, maar toch vooral door te doen. Ik kan wel eens een tijdspanne niets doen, maar uiteindelijk wil ik toch wel weer iets doen. En dat is het dan: ik doe omdat ik wil. Maar is dat doen nou zo belangrijk? Ja en nee denk ik, voor mij althans: ja, want ik wil ook graag te eten hebben. En nee, want er zijn belangrijker zaken in de wereld dan werken of eten, liefde bijvoorbeeld. Dus dat doen is belangrijk daar waar dat nodig is. en nodig is het, al was het maar omdat niets doen ook vermoeiend is.

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 097, apr 2022

Onlangs kwam ik Gerrit tegen. Hij heeft een boekje geschreven over de groei van ons bewustzijn. Het komt binnenkort uit en hier deel ik graag met jullie mijn beleving van dat boekje.

Het is makkelijk leesbaar. En het onderwerp is van eminent belang. Vervolgens gaat het over astrologie en de tekens van de dierenriem en hoe die invloed uitoefenen op onze wereld. Dan wordt ik op zijn zachtst gezegd achterdochtig. Hoe onwetenschappelijk allemaal!

LET OP: de uitspraak ‘Dit is onwetenschappelijk’ wil ik natuurlijk wel wetenschappelijk doen. Mind you, dat is wat ik vaak zie gebeuren: wetenschappers die zeggen dat iets onwetenschappelijk is en dan vinden dat daarmee de kous af is. Dat is wat mij betreft de meest onwetenschappelijke houding die je kunt aannemen.

Laat ik daar eerst even op inzoomen. Ik acht mijzelf wetenschappelijk opgeleid en bovendien, Gerrit heeft zijn boekje wetenschappelijk verantwoord willen schrijven. En om alvast een schaduw vooruit te werpen: Ik vind dat hem dat gelukt is. Wacht even, wetenschap is toch geen mening? Zoals gezegd, ik wil nu eerst even inzoomen op wat wetenschap is, naar mijn bescheiden mening.

Wetenschap is in mijn beleving allereerst zowel een individueel ontwikkelingspad als een dialoog. In de eerste plaats ga ik op zoek, en wat ik vinden wil is een beeld, een model van mijn werkelijkheid. Tijdens die zoektocht kom ik andere wetenschappers tegen die ook op zoek zijn, en we delen onze ervaringen, onze inzichten met elkaar. Als jij jouw beeld met mij deelt dan is het aan mij om dat beeld in mijn model op te nemen. Maar waarom zou ik dat doen? Ik doe dat als jij mij kan overtuigen dat jouw beeld past in mijn model. Sommige elementen van jouw beeld waren misschien al onderdeel van mijn model, van anderen zie ik onmiddelijk in dat ze passen, maar van sommige elementen moet je me overtuigen: hoe ben je tot dat beeld gekomen? Wil je me helpen jouw pad daar naartoe ook te lopen?

Goed wetenschappelijk onderzoek zit zo in elkaar, het verslag van dat onderzoek is dan ook een recept dat de lezer in staat stelt om zelf dat pad naar dat beeld te bewandelen, herhaalbaarheid. En dat is precies wat Gerrit doet. Hij beschrijft en detail wat hij gedaan heeft en legt uit hoe je dat zelf kunt herhalen. Wat het boekje ook mooi maakt is dat Gerrit volstrekt open is over zijn eigen rol op dit pad. Bijna loop je samen met hem zijn pad, van wetenschappelijk opgeleide man tot iemand die geconfronteerd wordt met pendels, en dan niet zegt: ‘Wat een onwetenschappelijke boel!’ maar die nieuwsgierig wordt naar wat er buiten zijn comfortzone ligt.

Dan nu een schets van de inhoud van het boekje. Nog even: in mijn eigen boekje leg ik uit hoe de groei van ons bewustzijn onze economie op dit moment verandert. Even tussendoor: deze week, de laatste week van feb 2022, stond in de krant dat de europese commissie wil dat wij europeanen met de rest van de wereld eerlijk handelen. Dat kan de commissie alleen doen als wij europeanen dat zelf willen. Zo ver zijn we dus al! Anyway, ik ben dus zeer benieuwd naar wat Gerrit te zeggen heeft over de groei van ons bewustzijn.

Gerrit begint met een beschrijving van zijn eigen ontwaken in de spirituele wereld. Vervolgens haalt hij verschillende onderzoeken aan, waaronder die van Tesla, Bovis en Schumann, die allen gaan over energie en de frequenties daarvan. Tenslotte, voorafgaand aan een gedetailleerde beschrijving, komt Gerrit met zijn theorie over bewustzijn en het meten daarvan: bewustzijn kun je meten in Hertz. Bandbreedtes in die frequenties staan voor wat Gerrit noemt dimensies van bewustzijn. Het grootste deel van het boekje bestaat vervolgens uit een beschrijving van de vijfentwintig dimensies van bewustzijn die hij waarneemt. Daarna volgen enkele hoofdstukken over collectief bewustzijn en hoe die samenhangt met de standen van de planeten. Gerrit sluit af met een sneak preview van de nieuwe tijd, en het aardige is dat die nauw aansluit bij de sneak in mijn eigen boekje, tot en met het idee waaraan ik refereerde in economie in balans: uiteindelijk gaan we telepatisch afstemmen en hebben we al die bergen data niet meer nodig.

In de bijlagen beschrijft Gerrit en detail een significant onderdeel van zijn onderzoeksmethodes: pendelen en mediteren. Ik kan nu zeggen: wat een onzin! Maar dat is niet wetenschappelijk. Ik ga ook pendelen om te ontdekken of wat hij gedaan heeft klopt of niet.

Wat mij nog wel een beetje dwars zit is dat het principieel lastig is, om niet te zeggen onmogelijk, om hogere dimensies van bewustzijn te begrijpen vanuit lagere dimensies. Misschien verklaart dat waarom Gerrit aan de dimensies tien en hoger slechts drie paginae besteedt. Gerrit merkt dat overigens zelf ook op aan het einde van hoofdstuk vijf, net voor hij met de uiteenzetting van alle dimensies begint.

Gelukkig heeft Gerrit ook een test ingebouwd: hij voorspelt dat we in de jaren dertig van deze eeuw nog twee planeten gaan ontdekken in ons zonnestelsel: Persephone en Vulcanus (kwam dr. Spock daar niet vandaan?). Dit lijkt me een alleszins verifieerbare uitspraak. Over die positionering in de tijd maak ik me dan wel weer zorgen. In zijn totale openheid biecht Gerrit ook op dat hij de komst van de coronapandemie had gependeld in 2019, maar had die pandemie toen geplaatst in 2032.

Het spannendste onderdeel in het boekje vind ik wel dat Gerrit heeft gemeten (met zijn pendel) dat het bewustzijn de afgelopen twee jaar ontzagwekkend is gegroeid. Dat hebben we ook nodig als we ons realiseren dat de Boviswaarde van onze planeet de laaste decaden door de ondergrens van leefbaarheid dreigde te zakken.

Voor mij is dit boekje dus het jonge woudlopershandoek voor het pad naar bewustzijnsgroei. Ik heb mijn pendel opgeduikeld. Ik heb hem al heel lang, maar nooit echt gebruikt. Nu is de tijd gekomen en ga ik kijken of het voor mij ook werkt.

Groeiend bewustzijn, een duurzame samenleving in de zesde dimensie
Auteur: Gerrit Verweij
komt binnenkort uit bij uitgeverij Boekscout
ISBN 978-94-645-0922-9
prijs: € 23,50

tevens verschenen van de hand van Gerrit Verweij bij Boekscout: Ontdek je grote kracht
ISBN 978-90-823934-3-9
prijs: € 22,99

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 096, mrt 2022

Ans organiseerde het weekeinde van overvloed, op een camping ergens op de veluwe. Ze had in de almanak gekeken en gezien dat het tweede weekeinde in oktober altijd zonnig is. Dus het weekeinde van overvloed plande ze op een prachtig tweede weekeinde in oktober.

Met overvloed bedoelde Ans dat alle deelnemers delen uit hun overvloed en entreegeld was alleen nodig om noodzakelijke kosten te dekken, dus: 5 euro de man. Wel zelf tentje meenemen en zo.

Dat jaar echter werd dat tweede weekeinde van oktober gekenmerkt door een overvloed aan regen. De volle 48 uur. En dus viel het weekeinde van overvloed in het water. Ans was uitgegaan van de overvloed van het universum, dus had ze geen risicoöpslag gerekend in de 5 euro entree.

Dus Ans ging nat. Aan het einde van het weekeinde schuilden de laatse deelnemers, waaronder ik, nog even bij Ans onder een afdakje en namen we het weekeinde door. Ans deelde ons haar tekort mede. We stelden dat het weekeinde van overvloed van significant belang was geweest. De tijd was er rijp voor en Ans had dat heel terecht opgemerkt en daar ook in lijn met die overvloed vorm aan gegeven. Wij konden Ans alleen maar dankbaar zijn dat ze gemanifesteerd had wat in ons aller harten leefde. Ik beloofde een niet nader genoemd deel van het verlies op mij te nemen. Dat inspireerde ook enkele anderen.

Tenslotte braken we op, ieder van ons ging zijns weegs. Thuisgekomen maakte ik een bedrag over, ik weet niet meer hoeveel. Enkele dagen later meldde Ans dat er een overvloed aan overschrijvingen binnengekomen was. Haar verlies was een winst geworden van 5 euro.

Ik begrijp dit gebeuren alsvolgt. Ten eerste: almanakken zijn onzin, heeft niets met spiritualiteit te maken. Ten tweede: luister naar je hart, want daar spreekt het universum. Dit laatste heeft er in geresulteerd dat ik, en met mij een aantal anderen, precies genoeg geld bijdroegen om de kosten te dekken. Zonder te vergaderen, zonder te onderhandelen. Alleen de broodnodige informatie van het tekort werd gedeeld, meer niet. Daarna weet iedereen wel wat hem te doen staat. Het bedrag dat ieder van ons bijdroeg is misschien nog het meest interessant, want hoe kom ik aan dat bedrag, hoe bedenk ik dat? Ik zou zeggen: ik bevoel dat. Ik luister naar mijn hart en dan komt het bedrag vanzelf boven. Als het goed voelt is dat het juiste bedrag.

Dat luisteren naar je hart is zo eenvoudig nog niet. Mijn ego heeft de neiging vanuit angst te redeneren (en míjn ego is niet de enige met die handicap). Als mijn ego mijn hart overstemt dan kan ik niet voelen welk bedrag zich in mijn hart vormt, of wat mij ook te doen staat. Maar als mijn zelf vrij is van mijn ego dan lukt me dat wel. Dat is mijn definitie van wedergeboorte, verlichting: dat mijn zelf vrij is van mijn ego. NB: ik zeg niet dat ik mijn ego dien te veronachtzamen, ik dien er slechts voor te zorgen dat mijn ego dienend is aan mijn zelf, niet andersom.

Dat onderscheid tussen ego en zelf is helemaal een ding. Alle goeroes spreken er over en ze formuleren dit onderscheid, verlichting, ook allemaal in vergelijkbare bewoordingen. Ik had het al vaak gehoord, maar nooit begrepen, doorvoelt. Tot ik in 2016 een ayahuascaretraite deed. Opeens ervoer ik dat mijn ego niet mijn zelf is, dat dat twee verschillende dingen zijn. En zie hier: ook ik kan het alleen maar in deze woorden gieten, wetende dat de lezer deze waarheid pas zal oppakken als hij of zij een vergelijkbare ervaring doormaakt.

Dit is wat mij betreft hoe onze nieuwe economie zal werken: ieder luistert naar zijn of haar hart (anarchisme) en deelt vervolgens uit zijn overvloed (communisme). Als tussenvorm gaan we onze data delen zodat we kunnen afstemmen op de meent.

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 095, feb 2022

Dat was wel even schrikken. Wat groene producten zijn, dat weten we wel, daar hebben we ook keurmerken voor bijvoorbeeld. Maar trickle down? Wat is nou een trickle down-product of -dienst? Ik stond met een mond vol tanden afgelopen wakkeraanontmoeting.

Ik heb daar voor mijzelf wel een beeld bij dacht ik, maar uitleggen aan anderen bleek onverwacht een uitdaging. Ik moest constateren dat mijn beeld niet meer is dan een vage intuitie. Dus dat is de vraag die ik meegenomen heb uit die laatste wakkeraanontmoeting: Wat is een trickle down-product? Ik zal hier proberen die vraag te beantwoorden.

Ik zie dat zo: we zijn met zo’n 7 miljard mensen op deze ene aarde en hoe delen we die boel? Eerst: we delen hem niet, we vérdelen hem, daar begint het al. Ik zou zeggen dat verdelen the root of all evil is. De ene helft van onze planeet is voor 8 mensen en de andere helft is voor nog eens 1% van de mensheid. En de rest? Die mag zich alleen vertonen als die er wat voor doet, ze moeten zich met hun arbeid inkopen zeg maar. Alsof die 99% van een andere planeet komt, als gastarbeiders. En als je geen prodcutiemiddelen bezit en ook niets te doen hebt eigenen wij ons bovendien het recht toe bijvoorbeeld tandeborstels te tellen om te achterhalen of je misschien niet teveel aalmoes onvangt.

Het is ook wel een beetje de olifant in de kamer. Marx merkte hem al op, maar heden ten dage is het nog steeds taboe om op nationale schaal over privaat eigenaarschap van prodcutiemiddelen te beginnen. Zo gaan de meeste economische theorieen er bijvoorbeeld van uit dat privaat eigenaarschap van prodcutiemiddelen de normaalste zaak van de wereld is. Hoewel dat toch een betrekkelijk modern instituut is, immers vroeger was de meent de norm, daar herinnert de term gemeente ons nog aan.

In dit verband wijs ik graag op de kruitocht van Henry Mentink, die met een kruiwagen vol aarde van Varik (aan de Waal) naar de UNESCO in Parijs loopt om onze aarde op de werelderfgoedlijst te zetten. Hij is al in het klein begonnen met de grond onder zijn veerhuis in Varik vrij te kopen. Want een meent of een Community Land Trust (CLT) doet precies dat: de aarde vrijkopen.

Dat vrijkopen is interessant: het ruilmiddel dat we gebruiken om onze productie te verdelen, gebruiken we ook om onze productiemíddelen, en dus ook onze aarde, te verdelen. Dus daar zit een opportuniteit: als ik iets koop, geld uitgeef, wordt dat geld dan gebruikt om arbeid te bekostigen, of gaat er een deel naar een grootgeldbezitter die voor de productie niets gedaan heeft? In dat laaste geval wordt gesproken van return on investment. Of, en dat is een derde mogelijkheid: wordt dat geld gebruikt om een stukje aarde vrij te kopen?

Wat betekent dit nou voor trickle down-producten? Eerst even terug naar af: wat wil ik eigenlijk? Wat is mijn ideaal? Een wereld waarin we zorgen voor ons, de planeet en de toekomst, dat is wat ik wil. Zoals altijd: wat jij doet daar heb ik niks over te zeggen, maar over mijn eigen gedrag kan ik wel beslissen. In deze context: als ik wil zorgen voor ons, de planeet en de toekomst, dan is het handig als ik ook beslissingsbevoegdheid heb. Anders gezegd: ik wil voor mezelf, of beter: voor ons werken, ipv voor een ander.

Want even over eigendom: in onze cultuur (gecodificeerd in onze wetgeving) betekent eigendom dat je daarover beslissen mag. Let op: dat is een questie van bewustzijn, in beschaafdere culturen betekent eigendom dat je er voor zorgt, dat je een verwantwoordelijkheid hebt. Dat doen we in Nederland ook: je mag bijvoorbeeld wel eigenaar zijn van een monument, maar dan heb je wel de verantwoordelijkheid om er voor te zorgen. En zo zijn er veel meer voorbeelden. En ook veel voorbeelden van waar zo’n verantwoordelijkheid ontbreekt.

En dan wordt het dus een questie van bewustzijn. In ons land zijn er te weinig restricties om die zorg af te dwingen bij eigenaren. Of het nu een grootgeldbezitter of een meent is, zolang hij of zij eigenaar is of zijn, kunnen we die zorg niet afdwingen – los van het feit dat ik liever inspireer dan afdwing.

En ook: ik wil helemaal geen revolutie, ik wil gewoon zorgen voor ons, de planeet en de toekomst. Als jij grootgeldbezitter bent en met jouw geld precies dat doet, dan ben ik helemaal tevreden. Maar als jij dat niet doet en mij ook niet de gelegenheid geeft om bij te sturen, dan wil ik niet dat mijn arbeid of geld nog langer naar jou toe gaat.

Ok, dus hoe gaan we dat nou doen met die trickle down-producten? Dit is mijn idee:

Het gaat er om dat we zorgen voor ons, de planeet en de toekomst.
Als dat niet zomaar lukt dan zorgen we dat we beslissingsbevoegdheid krijgen.
En als ook dat niet lukt dan zorgen we dat we eigendomsrechten krijgen.

Een app zou dat kunnen ondersteunen:
Allereerst voeren we in de app alle belangen in, hoe kunnen we zorgen voor ons, de planeet en de toekomst?
Dan scan ik bij de super met mijn app de barcode van een product en dan kan ik zien hoe goed die belangen worden meegewogen.
Tenslotte, als er geen zorgzame producten te vinden zijn, dan gaan we die zelf maken mbv een fonds dat investeert in productie van zorgzame producten.

Dit zijn drie stappen die ieder hun eigen uitdaging kennen.

Uitdaging 1:
Alle belangen? Conficteren die niet, en hoe krijg je ze boven water? En dat op een operationele manier?

Uitdaging 2:
Scannen kan ik nog wel, maar dan al die informatie koppelen en onderhouden. Stel ik koop een pak koffie van het huismerk. Waar gaat mijn geld dan naartoe? Naar de cassiere, naar de vakkenvuller, naar vrachtwagenchauffeur, en ook naar de aandeelhouders. Kan ik dat per product uitvogelen? Of nemen we gewoon het jaarverslag en berekenen daar percentages uit? En dan, als ik uit het rek een stuk zeep van unilever pak? Dan gaat er een stuk naar de super en een inkoopstuk naar unilever. Die percentages zijn voor unilever en de super verschillend, dus nou moet ik de verdeling tussen die twee weten. En oh ja, die vrachtwagenchauffeur was ook ingehuurd, en dat is een bv, zijn die cijfers openbaar?

Uitdaging 3:
En tenslotte ondernemen in de zorgzame / duurzame markt, dat is weer een uitdaging op zich. Zo’n app is ook een mooi marketinginstrument natuurlijk. Je laat je markt vertellen wat ze willen en dan laat je ze daar ook in investeren. Gegarandeerde afzet! Zo maken we van markten meenten.

Eigenlijk is het een soort bewijstzijnsapp: hoeveel belangen worden er meegenomen in de besluitvorming? Fair trade en eerlijke prijzen zijn dan een automatisch gevolg.

Misschien toch nog even een voorstel voor een definitie: een trickle down-product of -dienst is een product of -dienst waarvan de return on investment ten goede komt aan ons, de planeet en de toekomst. En misschien is zorgzaam, als alternatief voor de term duurzaam, een betere term dan tricle down.

Tenslotte: Als je bijdrage van een markt een meent maakt geeft dat nog geen garantie, maar wel een betere uitgangspositie. Ik verwacht dat de app je eerder zal verwijzen naar een CLT, een cooperatie of een meent, dan naar Burger King.

eerste publicatie: nieuwe mensaberichten 094, jan 2022